Majburiy sugurta nima va uni qachon olish kerak

Jul 16, 2025 - 21:39
 5

Majburiy sugurta deganda, fuqarolar va yuridik shaxslar qonun asosida olishga majbur bolgan sugurta turi tushuniladi. Bu sugurta fuqarolarning ozaro va davlat oldidagi moliyaviy javobgarligini kamaytirish, jabrlangan tomonlarga kompensatsiya taqdim etish maqsadida joriy etilgan. Asosan, avtotransport vositalari egalari, ayrim korxona yoki tashkilotlar bu turdagi sugurtani olishlari shart. Keling, bu maqoladamajburiy sugurta nima ekanini, uni kim va qachon olish kerakligini sodda tilda tushuntirib otamiz.

Majburiy sugurta tushunchasi

Majburiy sugurta bu qonun bilan belgilangan holatlarda amalga oshiriladigan sugurta shakli bolib, odamlar uni oz xohishiga kora emas, balki belgilangan majburiyat sifatida amalga oshiradilar. Misol uchun, har bir haydovchi transport vositasini boshqarishdan oldin majburiy sugurta polisiga ega bolishi shart. Bu nafaqat uning huquqiy jihatdan javobgarligini kamaytiradi, balki yol harakati xavfsizligini taminlashda ham muhim rol oynaydi.

Nima uchun majburiy sugurta zarur?

Birinchidan, bu sugurta har qanday kutilmagan hodisada moliyaviy zararni yengillashtirish uchun xizmat qiladi. Masalan, yol-transport hodisasi sodir bolsa va boshqa odamlarga zarar yetkazilsa, haydovchi majburiy sugurta orqali ushbu zararni qoplash imkoniyatiga ega boladi.

Ikkinchidan, bu tizim jamiyatda moliyaviy tartib-intizomni taminlaydi. Har kim oz masuliyatini bilgan holda transport vositasidan foydalanadi.

Uchinchidan, jabrlanuvchilarga tez yordam korsatish imkonini yaratadi. Uzoq sudlashuvlarsiz, sugurta kompaniyalari orqali tovon puli tolab beriladi.

Majburiy sugurta kimlar uchun majburiy?

Majburiy sugurta asosan quyidagilar uchun majburiy hisoblanadi:

  • Avtomobil egalariga

  • Yollanma transport xizmatlarini korsatuvchi korxonalarga

  • Yirik obekt egalari (masalan, zavod yoki omborlar)

  • Bazi kasb egalari (masalan, xavfli sharoitda ishlovchilar)

Agar siz avtomobil egasi bolsangiz, avtomobilni rasmiy yollarda boshqarishdan oldin majburiy sugurtani olish siz uchun shart. Bu talabni bajarmaslik qonunbuzarlik sanaladi va jarima solinadi.

Majburiy sugurtani qachon olish kerak?

Majburiy sugurta transport vositasidan foydalanishdan oldin olinishi lozim. Yani siz yangi avtomobil sotib olgan bolsangiz, uni haydashdan oldin majburiy sugurta polisi rasmiylashtirilishi kerak. Bazi hollarda bu sugurta avtomobil texnik korigidan otishdan oldin ham talab etiladi.

Shuningdek, mavjud sugurta polisining amal qilish muddati tugashidan oldin yangilanishi kerak. Chunki har qanday vaqtda, har qanday holatda sugurtalangan bolish shart.

Sugurta polisi bolmasdan yurishning oqibatlari

Agar sizda majburiy sugurta bolmasa va siz yolda transport vositasini boshqarsangiz, bu holat aniqlansa:

  • Mamuriy jarimaga tortilasiz

  • Transport vositangiz vaqtinchalik ushlab turilishi mumkin

  • Takroran qonun buzilishi sudgacha olib borishi mumkin

Bu jarayonlar faqat sizga emas, balki boshqa ishtirokchilarga ham zarar yetkazishi mumkin. Shu boisdan har doim oz sugurtangizni tekshirib boring.

Majburiy sugurta narxi va amal qilish muddati

Majburiy sugurta narxi bir qancha omillarga bogliq boladi. Masalan, transport vositasi turi, foydalanuvchining yoshi, yashash joyi va boshqalar. Odatda, bu sugurta 1 yil muddatga beriladi. Amal qilish muddati tugaganda, siz yangilashingiz lozim boladi.

Bazi hollarda 6 oy yoki 3 oylik sugurtalar ham mavjud, ayniqsa vaqtinchalik foydalaniladigan transportlar uchun.

Qayerdan olish mumkin?

Majburiy sugurtani olish uchun quyidagi manbalardan foydalanishingiz mumkin:

  • Ruxsat berilgan sugurta kompaniyalari ofislari

  • Onlayn sugurta platformalari

  • Mobil ilovalar orqali (agar kompaniya shunday xizmat korsatsa)

Bugungi kunda kopchilik majburiy sugurta polisini onlayn tarzda rasmiylashtirishni afzal koradi, chunki bu tez, oson va qulay.

Qanday hujjatlar kerak boladi?

Sugurtani rasmiylashtirish uchun sizdan quyidagilar talab etiladi:

  • Shaxsni tasdiqlovchi hujjat (pasport yoki ID karta)

  • Transport vositasining texnik pasporti

  • Haydovchilik guvohnomasi

  • Oldingi sugurta polisining nusxasi (agar mavjud bolsa)

Bu hujjatlarni taqdim etganingizdan song, sugurta kompaniyasi siz uchun majburiy sugurta polisini tayyorlab beradi.

Xulosa

Majburiy sugurta bu faqat qonun talabini bajarish emas, balki oz moliyaviy xavfsizligingizni taminlash vositasidir. Bu sugurta sizni kutilmagan holatlardan himoya qiladi, jabrlanuvchilarga tez yordam beradi va ijtimoiy barqarorlikni taminlaydi. Har qanday transport vositasidan foydalanganingizda, avvalo sugurta holatingizni tekshirib koring.

Chora koring hoziroq

Agar sizda hozirda amal qilayotgan majburiy sugurta bolmasa yoki uning muddati tugayotgan bolsa, darhol yangilang. Onlayn xizmatlar orqali bir necha daqiqada bu ishni bajarish mumkin. Esda tuting: sugurtasiz yolga chiqish nafaqat siz, balki atrofdagilar uchun ham xavf tugdiradi. Bugunoq sugurtalang va xotirjam harakat qiling.